“Sınırsız İnovasyon, Sınırsız Potansiyel”

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından, Ekonomi Bakanlığı’nın katkıları,partner ülke Hollanda’nın desteğiyle organize edilen, “farklı düşünmek” ve“fark yaratmak” için başlayan Türkiye İnovasyon Haftası, İstanbul’da tamamlandı,

3 günde etkinlikleri 50 bin kişi izledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı etkinlikte İnovaLİG şampiyonları ile ‘Küresel IMP3rove Ödülleri verildi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından, Ekonomi Bakanlığı’nın katkıları, partner ülke Hollanda’nın desteğiyle organize edilen Türkiye İnovasyon Haftası, İstanbul Kongre Merkezi’nde ‘Sınırsız inovasyon, sınırsız potansiyel’ temasıyla gerçekleştirildi.

Türkiye’ye inovasyonda, tasarımda, markalaşmada yeni vizyon sunan TİM’in bu yıl dördüncüsünü düzenlediği ‘Türkiye İnovasyon Haftası’na; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş, Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç, Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı İbrahim Şenel, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, TİM Başkan Vekili Tahsin Öztiryaki, TOSYÖV Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Sönmez, DEİK Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan, TOSYÖV Başkan Yardımcısı Osman Deveci, TOSYÖV Denetim Kurulu Üyesi Hilmi Develi, TOSB Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Çiftçi, Kocaeli Alikahya Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Heyet Başkan Vekili Hamit Velioğlu’nun yanısıra iş dünyası temsilcileri, öğrenciler, akademisyenler, girişimciler katıldı, 3 gün süren etkinlikleri 50 bin kişi izledi.

Astronot Chris Hadfield’den fütürist Peter Hesseldahl’a, nano teknolojide devir açan Dave Blank’tan strateji tasarımcısı Patrick van der Pijl’a kadar dünyaca ünlü birçok inovasyon gurusunun konuşma yaptığı organizasyonda NAO Robot şovlarından Maker Hareketi’ne kadar birbirinden ilgi çekici etkinlikler gerçekleştirildi. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin evsahipliğindeki ‘Türkiye İnovasyon Haftası’nda 30 ülkenin inovasyon şampiyonunun katıldığı ilk ‘Küresel IMP3rove Ödülleri’ ve İnovaLİG şampiyonlarının ödülleri verildi.

“İnovasyon kültürünü geliştirmeliyiz”

Türkiye İnovasyon Haftası’nın son günü etkinliklerine katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin hedeflerine ulaşabilmesi için çıtanın yükseltilmesi gerektiğini söyledi ve bunun için gençleri işaret etti. 2023 hedeflerini hatırlatan Erdoğan, Türkiye’yi bugünlere getiren politika ve uygulamaların çok önemli olduğunu belirtti. Ancak bu politikalarla hedefe ulaşılamayacağını aktaran Erdoğan, “Hedeflerimiz için çıtayı yükselterek ve yeni politikalar geliştirerek yolumuza devam etmeliyiz. Elbette üretmeye devam etmeliyiz. Marka değeri yüksek, ileri teknoloji üretmek zorundayız. Bunun için eğitim ve öğretime önem vermeliyiz” dedi.

Ar-Ge konusunda Türkiye’nin çok daha atak ve kararlı adımlar atmasının ve bu nedenle inovasyonun önemini vurgulayan Erdoğan, milli gelirden Ar-Ge için yapılan harcamaların yüzde 3 seviyesine yükseltilmesinin gerektiğini kaydetti. Erdoğan ayrıca ihracatta ileri teknoloji ürünleri oranının yüzde 10’a, orta yüksek teknoloji ürünlerinin oranını da yüzde 50 seviyesine çıkarmanın önemine işaret etti: “Sürdürülebilirlik için bunu yapmamız önemlidir. Başka türlü 500 milyar dolar hedefine ulaşamayız. İnovasyon kültürünü bunun için hem bireysel hem kurumsal anlamda geliştirmeliyiz.”

“Gençleri yetiştirirsek inovasyonda atamayacağımız adım yok”

Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş, Türkiye’nin inovasyon alanındaki gelişimi için gençlerin potansiyelinin geliştirilmesi gerektiğini söyledi.

Türkiye’nin yeterince petrol, doğalgaz, altın madeni gibi kaynağının olmadığını, buna karşın genç, üretken, çalışkan bir genç nüfusunun olduğunu aktaran Elitaş, “Türkiye’de toplam nüfusun yaklaşık 12 milyonu 15-24 yaş aralığında. Türkiye İnovasyon Haftası’nda öğrencilerin gözlerindeki kıvılcımı, zekalarını, heyecanlarını gördük. Gençlerdeki bu potansiyeli daha ileriye götürürsek, inovasyon konusunda atamayacağımız adım, ulaşamayacağımız menzil olmayacaktır. Gençlerin buluşlarını ekonomik değer haline dönüştürmek, devletin olduğu kadar iş dünyasının da görevidir. Mevlana, ‘İnsanın kanadı, gayretidir’ demiş. Bizler birbirimizden birşey öğrenmezsek, işbirliği yapmazsak, inovasyonu başaramayız” dedi.

“Gençler, yükselen Türkiye’nin kanatları olacak”

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi,  3 gün süren etkinliklere 50 bin kişinin katılımıyla yeni bir rekor kırıldığını dile getirdi. Anadolu topraklarının tarih boyunca yeniliklere öncülük ettiğini, Aristoteles’ten Hazerfen Ahmet Çelebi’ye, Piri Reis’e kadar çok sayıda bilim insanı yetiştirdiğini kaydeden Büyükekşi, bu topraklardaki devletlerin, yeniliklere değer verdiği sürece dünyanın en güçlü toplumları olduğunu hatırlattı:

“Tekrar silkinip sıçrama yapacak beyin gücümüz, sermayemiz, bu yönde ihtiyaç olduğuna dair fikir birliğimiz ve insan kaynağımız gençler var. Cumhurbaşkanımız’ın da liderlik ettiği büyük inovatif düşünce çağını daha ileriye taşıyacak, Türkiye’yi global çapta güçlü bir ülke haline getireceğiz. Türkiye’nin gençleri, Hazarfen Ahmet Çelebi’nin torunları olarak geleceğin yükselen Türkiye’sinin kanatları olacak. 2023 hedefimiz Ar-Ge payını yüzde 3’e çıkarmak. Türkiye güçlü dinamik ekonomisi, katmadeğerli ihracatı, dünyaya yayılan markaları ile bölgesinin ve dünyanın parlayan yıldızı olacak” dedi.

Türkiye İnovasyon Haftası’nın açılışında konuşan TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Eğer içinizde bir kişinin dahi hayal dünyasında bir kıvılcım yakabilirsek, bir inovatif fikrin dahi tohumunu atabilirsek, bir inovatif girişimin dahi yolunu açabilirsek, biz amacımıza ulaşmış olacağız. Özellikle gençlerimize sesleniyorum: ‘Yapamazsın’ diyen sesleri geride bırak, ‘Sen’, içinden gelen sese bak. Farklı ol, farklı düşün, fark yarat..”dedi.

Açılış konuşmacılarından Hollanda Prensi Maurits van Oranje-Nassau, başarılı bir inovasyon için üç önemli etkeni; mükemmel bir fikir, seçkin bir ekip ve yüksek kaliteli ekosistem olarak açıkladı. Hollanda Büyükelçisi H.E. Cornelis van Rij, Hollanda’nın inovasyona verdiği önemden sözederek, etkinlikte partner ülke olarak bulunmaktan duydukları memnuniyeti dile getirdi.

Açılışta konuşan Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı İbrahim Şenel, Türkiye’nin 2023 hedeflerine ulaşmasında inovasyonun önemine değindi: “Bugünün sorunlarını yarının fikirleriyle çözebiliriz, hayal kurmaktan, yeni düşüncelerden, yenilikçilikten korkmamalıyız.” İhracata dayalı rekabetçi bir üretim yapısının önemini vurgulayan Şenel, kalite ve markalaşma konusunda daha önemli aşamalar kaydetmek gerektiğini ifade etti. Şenel, Ekonomi Bakanlığı’nca yürütülen Turquality desteği kapsamındaki firmaların ihracat kilogram fiyatının 3 doları aştığını belirterek, “Bu da markalaşmanın, kurumsallaşmanın, tasarımın ve pazarlamanın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor” dedi.

İnovasyon, toplumsal düzeyde sahiplenilmeli: Koç Holding A.Ş. Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu verdiği konferansta, Arçelik olarak Türkiye İnovasyon Haftası’nın stratejik destekçisi olduklarını hatırlatarak, “İnovasyon kültürünün TİM liderliğinde artan önemi ve gelişimini görmek bizi heyecanlandırıyor. Biz de inovasyonu stratejimizin temel taşı olarak görüyoruz. Teknoloji ve inovasyonda sınır yok bilinci ile çalışıyoruz.  İnovasyonu toplumsal düzeyde sahiplenmemiz gerekiyor” dedi. Ebiçlioğlu, Silikon Vadisi ile Almanya’da yeni Ar-Ge ve inovasyon birimleri kurmak için seçenekleri araştırdıklarını açıkladı.

Girişimcilik için müşteriyi bilmeden yola çıkmayın: İnovatif İş Modelleri Tasarımı başlıklı konferansta konuşan Business Model Inc. CEO’su ve Strateji Tasarımcısı Patrick van der Pijl, “Müşteri kim ve müşterinin gerçek sorunları ile beklentileri ne?” sorularından yola çıkılarak girişimciliğe başlanması gerektiğini vurguladı.

“Cesaret ve tutkuya ihtiyaç var”: TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici verdiği konferansta, değişen dünyanın yeni inovasyon modelinin tutumlu inovasyon olduğunu söyledi. Leblebici, daha az kaynakla daha fazlasını yapmak, basit ve sade çözümler üretmek zorunda olduğumuzu kaydetti. “Cesarete ve tutkuya ihtiyacımız var. O tutku ve cesaret burada” diyen Leblebici, elektrikli bisiklet projelerini gençlerle birlikte sahnede sergiledi.

3D ile teknoloji her yerde: Yenilikçi Zihinler başlıklı konferansta konuşan İnovasyon Uzmanı ve Fütürist Peter Hesseldahl da etkinlikte inovatif çalışmalardan örnekler verdi. Dünya çapında farklı insanların biraraya gelerek yenilikler yarattığını ve günümüzde bunun için fabrikaya gerek kalmadığını anlatan Hesseldahl, “Burada katılımcılık önemli. Üç boyutlu yazıcılarla teknoloji her yerde var. Farklı eller ve farklı tariflerle yaratıcılıkla inovatif projeler yapılabiliyor” dedi.

“Çılgın Türk kızları’’

‘Sıra Dışı Kadınlar’ Paneli’nde Sabah Yazarı Şelale Kadak moderatörlüğünde biraraya gelen 3 Türk çılgın kadın mucid, bilime katkılarından dolayı ayakta alkışlandı.

Çipli haplarla vücudun her noktasının dili çözülecek: Amerikalılar’ın, ‘Çılgın Türk kızı’ diye adlandırdığı ‘Giyilebilir Kalp Pili’ Mucidi Canan Değdeviren, ABD’de yayımlanan Forbes’ın 35 yaşından küçük 30 bilim insanı arasına girdi, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’ndeki (MIT) bilimsel çalışmalarda adını duyurarak Harvard Üniversitesi’nin genç akademi üyeliğine seçilen ilk Türk insanı oldu. Dağdeviren, giyilebilir kalp pilinin çocukluk hayali olduğunu belirtti: “Giyilebilir Kalp Pili, vücutla uyumlu kalbin atış enerjisini elektrik enerjisine dönüştürüyor. Saç telinden yüz kat daha ince olan aleti kalp hissetmiyor.” Dağdeviren, deri kanserini erken teşhis etmeyi sağlayan dövme projesi ve parkinson, alzheimer ve beyin tümörüne sahip insanların ilaç tedavisi sırasında vücutlarındaki zararı önlemek için geliştirdiği aletten sözetti. Dağdeviren, 2017’de tamamlayacağı projeyi anlattı:  “4 boyutlu aletler yapacağım. Çipli haplar yutacağız. Bu haplar aracılığıyla vücudumuzdaki her noktanın dilini çözeceğiz.”

Hayatın pek çok alanında robotlar: Robotların hayatımızdaki rolünü ve gelecekteki rollerini anlatan Egzersiz Eğitmeni İnsansı Robot Mucidi Binnur Görer, bilgisayar mühendisliğinde yapay zeka kısmında araştırma yaptığını anlattı. Görer, robotik uygulama alanlarının eğitim, ev servisi, arama-kurtarma ve yaşlı bakım alanları olduğundan sözetti.

Görme engellilere sinema salonlarının kapılarını açan uygulama: Young Guru Academy (YGA) Proje Lideri Duygu Kayaman, kurduğu Hayal Ortağım sistemi ile görme engellilerin sosyal hayatta karşılaştığı sorunları gidermeye çalıştığını söyledi. Kayaman, AVM ve sinemalarda çalışan Hayal Ortağım sisteminin 150 bin kullanıcısı bulunduğunu aktardı.

Nano hap yutarak kanser teşhisi yapılacak: Twente Üniversitesi Baş Bilimsel Büyükelçisi Dave Blank, günümüzde nano teknoloji alanında çok önemli inovasyonlar gerçekleştirildiğine dikkat çekti: “Nano teknoloji özellikle tıp alanında önemli faydalar sağlıyor, nano partiküller sayesinde birkaç dakika içinde vücut içindeki milyonlarca hücre incelenebiliyor. Böylece vücut içindeki tümörler algılanıyor ve DNA içine yerleşen partiküller sayesinde ilaç tedavisi yapılabiliyor. Artık nano teknolojide tıp alanına ilişkin nanopill (nano hap) fikrine doğru geliyoruz. Nano hap, bir anlamda laboratuvar gibi çalışacak. Hap sayesinde özellikle DNA, RNA gibi ölçümler sayesinde kanser araştırması yapılması mümkün olacak. Hap yutulduktan sonra vücut içindeki mikropları bulup ölçüm yapacak ve bu bilgileri cep telefonunuza iletecek. Bu tür bir ürün henüz pazara sunulmadı.”

Girişimcilikte Yeni Vizyonlar

Girişimcilikte Yeni Vizyonlar Paneli’nin moderatörlüğünü yürüten TEB Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Varol Civil, son 3 yıldır melek yatırımcı olduğunu belirterek, 4 yıldır TEB olarak TİM’i inovasyon haftası etkinliklerinde desteklediklerini söyledi. Civil, girişimciliğin Türkiye’nin orta gelir tuzağından çıkması için çok önemli bir alan olduğunu dile getirdi. Pepee Karakteri Yaratıcısı ve Düşyeri Stüdyosu Kurucusu Ayşe Şule Bilgiç, bir gün kendi işini yapma hayaliyle yola çıktığını anlatarak, “Girişimcinin motivasyonu inandığı şeyi yapmak” dedi.  25 yıla yakındır girişimci olduğunu söyleyen; İletişimci ve Girişimci, fikrinbecerin.com Kurucusu Tolga Gariboğlu, fikirlerle becerileri birleştirdiği bir iş modelini deneyimlediklerini dile getirdi. Cardtek Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Erdal Yazmacı ise girişimcilik öyküsünü anlattı.

Türkiye Hollanda İnovasyon Platformu kuruluyor

Etkinliğin ikinci gününde Türkiye Hollanda İnovasyon Platformu imza töreni ile iki ülke üniversiteleri arasında işbirliğine gidildi. TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof.Dr. Orkun Hasekioğlu, Hollanda Ekonomi Bakanlığı Girişimcilik ve İnovasyon Müsteşarı Jasper Wesseling arasında imzalanan anlaşmaya TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ve Hollanda Büyükelçisi Cornelis van Rij tanıklık etti. İki ülke arasında ortak inovasyon platformu kurmak amacıyla yapılan işbirliğinde, enerji, lojistik gibi sektörlerin yanısıra girişimci şirketlerin etkinliğini artırmak hedefleniyor.

Her şey insan odaklı

Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç, Türkiye’de 300’ün üzerine çıkardıkları gençlik merkezlerinde girişimci gençlere yönelik  program başlattıklarını, bunun Android ve İos gibi farklı yazılım dillerinde ve yapılarında gençlerin kendilerini geliştirerek daha iyi olmalarını sağlayacak bir destek projesi olduğunu söyledi. Yapılan çalışmaların çevreye de duyarlı olması gerektiğine işaret eden Kılıç, gençlerden özellikle çevreci teknolojiler konusunda atılım beklediklerini kaydetti. Bütün çabaların merkezinde insan bulunduğunu vurgulayan Kılıç, “O yüzden insanın kendini geliştirmesine katkı en önemlisidir. İnsanın olmadığı hiçbir yerde bir şey yapmanın anlamı yoktur” dedi.

İş dünyasından gençlere tavsiyeler

Hürriyet Gazetesi Yazarı Vahap Munyar’ın moderatörlüğünde gerçekleşen ‘Türk İş Dünyası’ Paneli’nde konuşan Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ali Koç, “Türkiye olarak önce bölgede sonra dünyada markalar yaratmamız gerekiyor. İyi yoldayız ama gidecek çok yol var. Burada kamunun yaklaşımı da önemli. Rakamlar çok iç açıcı değil. Global İnovasyon Endeksi’nde 141 ülke arasında 58. sıradayız. Üç yıl önce 74. sıradaydık. Bu doğru yolda olduğumuzun göstergesi” dedi.

Koç, en önemli doğal kaynağı “insan kaynağı” olan Türkiye’nin, global ekonominin saygın bir ülkesi olmak istiyorsa insan kaynağı avantajını doğru kullanması gerektiğini vurguladı. İnovasyonda en büyük işin devlete düştüğünü belirten Koç, “Bunun bir kültür haline gelmesi lazım, bu ülkenin DNA’sına girmesi lazım” dedi. Koç, engelli insanlara yönelik geliştirdikleri projeden de sözetti: “Günümüzde geliştirilen robotik ellerdeki en büyük engel, bir elde 25 sensörün olması. Yani bu robotik ellerle bir şey tutulabilir ama örneğin; bir ayakkabı ya da misinayı bağlamak çok zor. Biz insan eline en yakın dokunma hissi verecek robotik el geliştirmek için ABD’de bir yatırım gerçekleştirdik. Şu anda bir santimetrekarede 241 sensör koyabiliyoruz. Eğer bunu yapabilirsek günümüzde insan eline en yakın dokunma hissi veren robotik eli bulmuş olacağız.”

Fiba Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin, grup stratejilerinin çeşitli alanlarda know-how’larını oluşturup bunları farklı ama tanıdıkları ülkelere taşımak olduğunu söyledi. Modelin Romanya’daki başarısından sözeden Özyeğin, bankacılıkta geliştirdikleri girişimcilik örneğini paylaştı. 2001 krizinde bazı bankaların kredileri geri çağırdığını, Gaziantep, Denizli, Kayseri, Adana, Konya gibi Anadolu Aslanları denilen şehirlerdeki bazı şirketlerin zor durumda kaldığını, bu şirketlere uzun vadeli ve büyük krediler verdiklerini anlatan Özyeğin, bu kredilerle şirketlerin borçlarını kapattığını, kriz sonrasında ise başarılı olduklarını ifade etti: “O dönem yaptığımız ve halen de mühim olan nokta şu; bankacılığın masa başından kalkıp, üst düzey fabrikaları dolaşması gerekiyor. Biz buna aktif bankacılık diyoruz.” Özyeğin, kurucusu olduğu Özyeğin Üniversitesi’nde girişim fabrikası kurduklarını ve fikirleri yatırıma kadar götüren bir ekosistem yarattıklarını aktardı.

Mucize çocuğun tasarladığı robotik kolla Obama da tokalaştı: Teknoloji dünyasına 17 yaşında liderlik yapmaya başlayan mucize çocuk Easton Lachapelle, icat ettiği robotik el ve kolla insanların dünyasını değiştirdiğini anlattı.

Uluslararası Uzay İstasyonu Astronotu Chris Hadfield, inovasyonla fantazilerin gerçeğe dönüştürebileceğini vurguladı: “Kanada’da astronot yoktu. Uzay programı yoktu. 9 yaşında Space Odyssey filmini izledim. Hayal gücüm gelişti ve astronot olmaya karar verdim. Ben Kanada’nın ilk uzayda yürüyen insanı oldum. Dünyanın etrafında 10 kez döndüm. Okyanusun dibine daldım. F18 uçurdum. Hiçbir şey uzayda yürümeye benzemiyor. Oradan baktığınızda 7 milyar kişiyi tek bir elinizde tutuyormuş gibi hissediyorsunuz.”

İnovasyonun resmi: İnovasyonun resmini çizen Turkcell Genel Müdürü Kaan Terzioğlu, verdiği konferansta Türkiye’nin verimliliği artırmada tek yolunun uygulama ve inovasyondan geçtiğini söyledi: “Hayat standardımızı 2050’de bugünkü seviyelerinde tutmak istiyorsak en az 5 kat artırmalıyız. Bu da inovasyonla gelecek. Kararlarımızdan uygulamalarımızdan gelecek. Ünlü ressam Abidin Dino’ya ‘Mutluluğun resmini yapabilir misin’ diye sormuşlar. Ben de inovasyonun resmini düşündüm. Bir inovasyon, bir pazara girdiği anda bir değer yaratmaya başlıyor. Bunun için erken karar veren, erken inovasyonu yapan ve erken pazara giren bir adım önde oluyor. İnovasyonu anlayanlar, karar alanlar ve uygulayanlar bizlere yeni ufuklar açıyorlar.”

“Tutkularınızın peşinden koşun”: Girişimciliğin Global Platformu “Kickstarter” Konferansı’nda konuşan Kickstarter Kurucusu Charles Adler, Kickstarter’in fikri olan insanları potansiyel müşterilerle buluşturduğunu anlattı. Adler, dinleyicilere paranın değil tutkularının peşinde koşmalarını öğütledi.

“İnovasyon bir oyun, bunu oynayın”: Marker Faire Yaratıcısı ve Make Magazine Kurucusu Dale Daugherty, ‘Merak et, karar ver sen de yap’ konulu konferansında dinleyicilere düşünmekle kalmamalarını, bunu yapmalarını önerdi. Daugherty, ‘Ben bunu yapamam, yapacak param yok demeyin. Farklı insanları bulup mali destek kaynakları yaratıp yapın. Aslında hepimiz bir şeyler yapabilecek insanlarız” diyerek Maker hareketindeki çalışmaları anlattı.