YURT DIŞINDAN HABERLER
DR. FİKRET NESİP ÜÇCAN
uccan@bilkent.edu.tr

AVRUPA BİRLİĞİ 2020 GİRİŞİMCİLİK EYLEM PLANI

Avrupa Birliği’nin icra organı olan Avrupa Komisyonu, uzun zamandan beri beklenen 2020 Girişimcilik eylem planını nihayet açıkladı. Plan üç temel direk üzerinde yoğunlaşmaktadır: Girişimcilik eğitimi, girişimcilik ortamını etkileyen şartlar ve rol modeli olan girişimler. Eylem Planı Avrupa’da girişimciliğin ihtiyaç duyduğu desteği sağlamak ve gerçek bir “kültür değişimi” oluşturmak amacını güdüyor.

Ekonomik krizi aşmak ve Avrupa’daki istihdam yaratıcı potansiyeli harekete geçirmek için yapısal reformlar gerekiyor. Eylem Planında, gerek yeni kurulacak işletmeler için iş ortamını daha cazip hale getirmek gerek mevcut işletmelerin büyümesine imkan sağlamak üzere uygulamaya konmasında yarar olan önemli tedbirleri belirlenmektedir. Açıklanan tedbirler arasında bürokratik işlemlerin basitleştirilmesi, kamu tarafından yapılacak ödemelerin süratle gerçekleştirilmesi, girişimcilik eğitimi ve iflas etmek zorunda kalan dürüst girişimcilere yeniden toparlanmak fırsatı verilmesi, ikinci bir şans tanınması gibi hususlar var. Avrupa Komisyonu girişimcinin lehine olmayan vergi düzenlemelerinin varlığına da işaret ederek, AB üyesi ülkeleri, işletmelere külfet yükleyen sosyal güvenlik programlarını yeniden ele almaya ve düzeltmeye çağırıyor. İşletmelerin, kuruluşlarından büyüme aşamasına, hatta bir şirketin yeni bir alıcıya devrine kadar, faaliyette bulundukları tüm yaşamları boyunca desteklenmeleri gerektiği ortaya konmaktadır.

Eylem Planı üzerinde yorum yapan Avrupa Küçük İşletmeler İttifakı (ESBA) adlı kuruluşun başkanı David Caro, “Girişimcilik Eylem Planı günümüzde, sanayicilerin de söylediği gibi, işletmelerin önünde dikilen engellerin bir çoğunun varlığını ortaya koymuştur. Avrupa ekonomisinin yeniden refah günlerine kavuşması, ancak, Avrupa’da gerçek bir girişimcilik kültürü yaratmayı başarmakla mümkün olabilir. Hep görülen şudur: Başarılı olabilecek parlak planlar, bilgi eksikliği, düşük standartlı destek mekanizmaları ve katı, sert borç tahsilat mekanizmaları nedenleriyle gerçekleşememekte, girişimcilerin risk alma cesaretleri kırılmaktadır. İnovasyon ve istihdam yaratma süreçlerini daha da ileriye taşımak için girişimcilerimize yakın durmamız gerekir. Girişimcilik ortamına ilişkin şartları doğru değerlendirmemiz ve girişimcilik karşıtı tutum ve yaklaşımları değiştirmemiz gerekir. Zaten belirsizlik içinde başlayan iş kurma sürecinde, girişimci teşvik edilmeli, başarı ödüllendirilmeli ve ilk girişim başarılı olamamışsa, dürüst girişimcilere yeniden başlama fırsatı verilmelidir. Avrupa Komisyonu’nun, daha iyi enstrümanlar gereksinimi, destekler ve rol modeller konularında Eylem Planındaki yaklaşımı bizce doğrudur. Bundan sonraki adım, amaçlanan hedeflerin gerçekleşmesidir”

Avrupa Komisyonunun 9 Ocak 2013’te yayınladığı COM(2012) 795 final sayılı “2020 GİRİŞİMCİLİK EYLEM PLANI – Avrupa‘da girişimcilik ruhunu yeniden ateşlemek” başlıklı raporun İngizce metnine, internette aşağıdaki adresten erişilebilir.

AB-2020-Girisimcilik-Eylem-Plani-En.pdf

Eylem Planını ayrıntılarıyla ele almak için burada yerimiz müsait değil, fakat AB üyesi olmadığımız halde, bu planda yer alan tedbirlerin büyük bir çoğunluğunu Türkiye’de kolaylıkla uygulanabileceğini söylemek isterim. Dikkatimi çeken iki noktaya değinmek isterim:

İlk olarak, “kıdemli” girişimcilerin yeni girişimcilere bilgi ve deneyimlerini aktarmaları ve deneyimsiz girişimcilerle birlikte, beceri düzeyi daha yüksek gruplar oluşturabilmeleri için uygun mekanizmalar oluşturulması; emekli yönetici ve “kıdemli” girişimcilerin yeni girişimcilerin projelerine katılmalarından dolayı emeklilik haklarında her hangi bir kayba uğramamaları. Bu öneri, bilginin değerini apaçık ortaya koyan bir yaklaşımı ifade ediyor.

İkinci olarak, AB ülkelerine iş kurmak için gelen ya da halen AB üyesi ülkelerde yaşayan göçmen işçilerin kendi işlerini kurmalarına imkan vermeyen yasal engellerin kaldırılması. ABD’nin ünlü teknoloji merkezi Silicon Valley’de 1995-2005 yılları arasında kurulan yeni işletmelerin % 50’sinin ABD dışından gelenler tarafından meydana getirildiği bilinmektedir. Bunlar arasında, yeni ve ileri teknolojiler alanında yetenekli Türklerin bulunduğunu da biliyoruz. OECD’nin araştırmalarına göre, AB ülkelerinin önemli bir bölümünde, kendi işlerini kuran yabancı kökenli insanlar yerli halka göre daha girişimci oldukları halde, gerek yasal zorluklar gerekse işgücü piyasasının kısıtlı çerçevesi gibi nedenlerle zorluklara maruzdur. Avrupa’daki soydaşlarımız, henüz inşaat ve gıda sektörlerinin dışında, girişimcilik yeteneklerini pek ortaya koyamamış durumdadırlar. Bu sıkıntılar, Avrupa Komisyonu tarafından, girişimciliğin geliştirilmesi için süratle çare bulunması gereken sorunlar arasında tanımlanıyor.